"Oos Naer 46" (jaargang 12, nr. 46, december 2010)

Op de voorkant van uitgave nr.46 staat een gedeelte van de collectie heiligenbeelden uit de verzameling van Koos Luijten, die hij ter beschikking stelde voor de tentoonstelling op 18, 19 en 20 september 2010 in de kerk.

"Asj d'r èns wiltj loestere" (de redactie)

In 'Asj d'r èns wiltj loestere' geeft de redactie kort aan welke artikelen er in dit nummer aan bod komen. In deze laatste uitgave van 2010 zijn naast de 'vaste rubrieken', zoals: '100 jaar geleden', 'Neer, vroeger en nu', 'Oos Noets',  'Wie weet: wie, wat, waar en wanneer? enkele andere interessante artikelen te lezen, die op deze pagina terug te vinden zijn. Het parochiebestuur heeft in samenwerking met de heemkundevereniging op 18, 19 en 20 september 2010 meegewerkt aan een tentoonstelling in de kerk ter gelegenheid van het eeuwfeest van de kerk. Het was een geslaagde tentoonstelling, waarin allerlei facetten van het Roomse leven aan bod kwamen. Er verscheen een genealogie-CD, die de heemkundevereniging op 14 november jl. in 't Pesthuisje te Haelen heeft gepresenteerd. Maar liefst 70.000 families en 100.000 personen zijn hierop verwerkt. Ook zijn er twee nieuwe boeken gepresenteerd, die in samenwerking met de heemkundevereniging zijn gemaakt: allereerst het boek ter gelegenheid van de 100-jarige kerk en 1000-jarige parochie van St. Martinus in Neer, uitgegeven op 21 november jl. De auteur, Harrie Kuijpers (Har van Leuve), heeft er een schitterend boek van gemaakt. Op 24 november jl. verscheen er een boek ter gelegenheid van het 45-jarig bestaan van het PMC (Parochieel MissieComité). Dit boek, geschreven door Jos Geraets met hulp van Elly Keiren-Mestrom heeft een korte maar veelzeggende titel meegekregen "In Gods naam", waarin allerlei gegevens te vinden zijn over alle Neerse missionarissen, zusters, paters, broeders, die in 'in Gods naam' de wijde wereld in getrokken zijn om daar hun missie- en ontwikkelingswerk te verrichten. In dit nummer 46 staat een interessant artikel in over 'De Beukel', een voormalige hoeve, die bij grindwinning in het Zwaarveld in Neer gedeeltelijk werd blootgelegd. Door een goede samenwerking met Firma Kuypers uit Kessel heeft de heemkundevereniging de geschiedenis van deze hoeve in kaart en beeld gebracht. Een artikeltje in deze uitgave is gewijd aan herplaatste kruisen bij de kerk. Een ander artikel gaat over 'meister Tummermans', een geliefde onderwijskracht in de jaren 30 van de vorige eeuw.

In dit artikel in de serie "100 jaar geleden" (1910) worden beschrijvingen gegeven van gebeurtenissen die honderd jaar geleden in Neer hebben plaatsgevonden. De gegevens hiervoor zijn veelal ontleend aan het 'oud archief' van de voormalige gemeente Neer en aan kranten uit die tijd. Soms wordt in een beschrijving verwezen naar een adres in het boek "Van Naer Haer" door middel van de letters 'VNH'. In het eerste gedeelte van dit artikel komt bierbrouwerij 'De Lindeboom' uitvoerig aan bod, omdat de brouwerij in 1910 al 40 jaar bestond. Dit feest werd niet gevierd vanwege het overlijden van het 3-jarige zoontje en vlak daarna van het 1-jarige dochtertje van Bernard Geenen en Joanna Petronella Nijskens. Toch worden enkele opmerkelijke zaken in dit artikel beschreven van het 40-jarige bedrijf: het begon in 1865 met een wortelstroopfabriek en in 1870 met het fabriceren van bier.In 1889 werd Willem Geenen (zie foto) zelfs bierbrouwer in Utrecht. Hij had al een heel goede naam opgebouwd. Dochter Christina kon mee naar Utrecht on zich daar in het brouwersvak te bekwamen. Zijn zoon Bernard kreeg de leiding over de brouwerij in Neer.Eind 1896 introduceerde Willem Geenen als een van de eerste brouwerijen het flessenbier. Er werd toen ook al een uitgebreide reclamecampagne opgezet om het flessenbier in de regio te introduceren. Naast het vatenbier werd het flessenbier geleverd aan zowel cafés als aan particulieren.Er kwamen agentschappen in Roermond, Weert en Venlo. Op de internationale Expositie in 1902 te Amsterdam ontving Willem Geenen een gouden medaille voor zijn bieren. In 1903 overleed Willem Geenen. Zoon Bernard en dochter Christine leidden daarna gezamenlijk de brouwerij.

In dit artikel over '100 jaar geleden' komen verder nog aan bod: de bouw van een voetbrug over de Neerbeek op Winkelmolen, Kapelaan Willems wordt opgevolgd door kapelaan Kusters, Godfried Timmermans (Snieder Frits) werd aangesteld als directeur van de fanfare en tenslotte het prille begin van de Neerse Coöperatie.

"Neer, vroeger en nu" (door Koos Luijten)

Neer, vroeger.....

Deze keer bekijken we het kruispunt aan de doorgaande weg van Roggel-Helden bij de afrit Neer en de Boerderijweg. Het ruilverkavelingproject aan de Boerderijweg, eind jaren vijftig van de vorige eeuw, bleek een modelvoorbeeld te zijn voor de ruilverkaveling in Midden-Limburg en zelfs daarbuiten. De Heldenseweg, die van de kom van Neer naar dit kruispunt liep, werd toen verhard. Een bescheiden richtingwijzer (zie foto!) gaf destijds nog de richting en afstanden aan naar de diverse omliggende dorpen.

Door de toename van het verkeer was het nodig om van het kruispunt een rotonde te maken. Links zien we een kunstwerk, vervaardigd door de in Neer wonende kunstenares Wilma Dirix-van Buuren. Dit drie meter hoge kunstwerk staat midden op de rotonde. Het bestaat uit drie betonnen bladeren waarop zich kleine beschilderde tegeltjes bevinden, die door kinderen van de basisscholen zijn vervaardigd. Het symboliseert de drie kernen Roggel, Neer en Heibloem.Het kunstwerk is onthuld in december 2006, net voordat de drie kernen op 1 januari 2007 opgingen in de nieuwe gemeente Leudal.

"De Beukel, een voormalige hoeve herontdekt" (door Pierre Kuijpers; redactie Tjeu Hermans) Opgravingen van de voormalige hoeve De Beukel in het Zwaarveld te Neer

Tijdens de ontgrindingen in het Zwaarveld door de firma Kuypers uit Kessel werd de heemkundevereniging op 16 november 2009 verrast met een mail van Peter Driessens uit Maasniel, die meldde dat een vriend van hem uit Neer de resten van een fundament ontdekt had, bestaande uit twee mergelstenen muurtjes. Tevens werden er scherven aardewerk gevonden uit het midden van de 18e eeuw. Het ging om de hoeve 'De Beukel' die daar vanaf 15de eeuw tot begin 19de eeuw gelegen heeft. De eerste vermelding dateert van 1475: hof van Aldenghoor te Haenschen (Hanssum). De hoeve staat op de Ferrariskaart van 1777 nog aangegeven; op de Tranchotkaart van 1803 is de hoeve verdwenen. Bij de overstroming van de Maas in 1799 heeft het water ter plaatse van de Beukel 6 à 7 meter hoog gestaan. Door de sterke stroming is de boerderij beschadigd en daarna afgebroken. De boerderij wordt opnieuw gebouwd in 1823 door Pierre Specken. De hoeve kreeg de bijnaam 'Spekkers'. In 1823 kwam Joannes Beurskens, grootvader van Spekkers Duuërke, vanuit Beesel naar Neer (Wijnaarden-Wienerte) en werd de eerste bewoner van de boerderij. De boerderij werd in 1944 door de Duitsers in brand gestoken en pas na de bevrijding weer opgebouwd.

Op 22 november gingen Mien van Hoef (archeologe) en Pierre Kuijpers, namens de heemkundevereniging het terrein verkennen. Met de medewerking van de firma Kuypers kon men aan de slag. De funderingen van de kelder werden blootgelegd. De opgravingen werden daarna een tijdje stilgelegd. Op 29 maart 2010 ging men verder en werden bij het leeghalen van de kelder tussen de klei en de puinresten enkele scherven aardewerk gevonden. (zie linkerfoto) 

"Oos Noets, mei 1950" (redactie door Tjeu Hermans)

De redactie van het (studenten)blaadje 'Oos Noets' was bedoeld om de mannen in Indië op de hoogte te houden van de ontwikkelingen in Neer. Zo zouden ze 'zich ontwent gaan voelen' als ze terugkeren in Neer. Het blaadje moest 'een luchtbrug zijn, waarover 'snoeperig voedsel' geparachuteerd wordt, dat in kern degelijke vitaminen bevat voor geestelijk zelfbehoud. DIT IS HET HOOFDDOEL VAN OOS NOETS'. In het artikeltje "PAX  CHRISTI" wordt het volgende geschreven: 'Over 't zonnig kerkpleintje waar alleen maar mussen speelden, waaiden nog de geuren van vers gebakken brood van onder het toneel bij Café Timmermans-annex bakkerij en in de smidse langs de weg zong een aambeeld'.

In het zesde deel van 'Wereldstad zonder vergunning' zijn de heren X en Y op zoek naar de haven. Ze verlieten het café. Even later hoorden ze een daverende schot. Ze vluchtten de "Rue de bocq" (Boekesträötje) in. Toen alles weer rustig was, zag men een lid van de schutterij van het eerzame gilde der sacramentsschutten, die schietoefeningen hield. Ze wilden het ook eens proberen, maar dat liep niet goed af. Enfin...lees maar op blz.22. De Molenstraat ('t Boekesträötje) met linksachter de beugelbaan van Mäörke en op de achtergrond het café van Tieske."Rue de bocq" en "Via bokkenensis" is 'potjes'Frans en Latijn voor "Boekesträötje. Acht Neerse jongens verblijven nog in Indië, zo valt te lezen; vier jongens zijn onderweg of intussen gearriveerd. Er worden nog enkele indrukken over de Romereis van Jong Nederland weergegeven.

"Herplaatste grafkruisen bij de kerk" (door de redactie)

De heemkundevereniging heeft een overeenkomst gesloten met het parochiebestuur over het verplaatsen en behoud van oude grafzerken op het kerkhof 'Hammerveld'. Achter de kerk, op het voormalige kerkhof, stonden nog enkele grafkruisen. Deze zijn in augustus jl. herplaatst nabij de ingang van het parochiehuis. Dit verplaatsen is een geschenk van de heemkundevereniging 'Oos Naer' aan de parochie bij gelegenheid van het 100-jarig jubileum van de kerk. De firma Kanters uit Weert (steenhouwerij/grafmonumenten) heeft hieraan meegewerkt en de helft van de kosten op zich genomen. Er zijn vier kruisen verplaatst en de grafplaat van Pastoor Kanters. De kruisen stammen uit de 17e, 18e en 19de eeuw.

"Ode aan 'de Meister' (door Piet Stemkens)

Piet Stemkens heeft op verzoek van de redactie zijn herinneringen aan Meister Tummermans opgeschreven. Het geeft een mooi beeld van een meester, die bij velen erg geliefd was. De meister werd geboren in de Goot als zoon van ene 'sjnieder'. Hij had een broer, die pastoor wasin Nancy (Frankrijk) en een broer, Gieërlingske, die postbode was. Het bleek een onderwijzer te zijn, die zijn mannen kende, want hij kende bijna alle mensen in Neer. Hij was ook bij het kerkkoor. Piet Stemkens beschrijft in zijn verhaal hoe hij leerde om netjes te schrijven. Daar had de Meister voor gezorgd. Meister Tummermans kon heel goed vertellen en was daarbij een groot kenner van de natuur. Hij bezat een motor, waarmee hij graag toertjes ging maken. Al met al een mooi verhaal, waarin je een goed beeld kunt krijgen van een geliefde meester.

Een nieuwe opgave...Wie herkent de personen op beide foto's? Waar zijn deze foto's gemaakt en wanneer? Reacties aan het redactieadres: redactie.oosnaer@gmail.com