"Oos Naer 2" (jaargang 1, nr. 2, december 1999)

 

 

Deze prent siert de voorkant van de tweede uitgave van ons blad.

 

"De Friedesse molen in de winter"

(foto: Piet Timmermans, Neer)

Het eerste artikel "De houtzaagmolen van Neer (de Sniemeulen)", geschreven door Jos Geraets, gaat over een windmolen rond 1810, die langs de Wijnbeek heeft gelegen tussen de Baand en de Bergerstraat.
Thans is in dat gebied veel bebouwing gepleegd. Echter de naam "Aan de Sniemeulen" is bewaard gebleven in de benaming voor het gebied tussen de Goot en het Veurtje, gelegen naast de Wijnbeek.

In 1978 en 1979 verscheen in het Neerse weekblaadje "Ons Eigen Nieuws" de rubriek "Naerse kal". Het ging om "Neerse woorden en uitdrukkingen", die door Sjaak Boonen en Pierre aan den Boom destijds waren verzameld en opgetekend.
Daarbij kreeg de redactie nog een uitgebreide lijst van woorden uit "het Roggelse", samengesteld door Piet Geuijen. De overgrote meerderheid van die woorden zijn ook in "het Neerse" gebezigd.
Hiervan zijn ook woorden opgenomen in onze rubriek.
De redactie vond het de moeite waard om deze woorden en uitdrukkingen op te nemen in de rubriek "Naers".
De woorden en gezegdes zijn gesorteerd en gegroepeerd. In deze uitgave zijn woorden opgenomen, die te maken hebben met kleding en schoeisel.

Tjeu Hermans, lid van de redactie van ons heemkundeblad Oos Naer, stelde een artikel samen over de firma Op 't Root. Daarin wordt een interessant en duidelijk beeld geschetst van de familie Op 't Root, die rond 1888 een smederij-constructiewerkplaats was begonnen in de Steeg. Daar werd voornamelijk ijzersmeedwerk, zoals hekwerken, vervaardigd. In 1894 verhuisde de familie naar de Engelmanstraat.

Het pand bestond uit een woonhuis en een grote werkplaats, waarin een smederij en allerlei machines voor metaalbewerking waren ondergebracht.

Opvallend destijds was de uitvinding van de scherpmachine, een machine om molenstenen te scherpen. Hiervoor werd een patent aangevraagd en verkregen.

Rond 1930 werd de ruimte in de Engelmanstraat te klein. Zo werd in 1932 een fabriek gebouwd aan de Napoleonsweg. Het is jammer, dat dit (voor Neerse begrippen) grote bedrijf in 1998 de deuren definitief moest sluiten.

Toen in september 1999 duidelijk werd, wat er bij de huidige kerk aan "oudheidkundige schatten" verborgen lag, werd de belangstelling gewekt bij de Neerse mensen (zie ook een uitgebreid overzicht van die opgravingen op de website van de heemkundevereniging). De opgravingen, die door de Studiegroep Leudal onder begeleiding van het R.O.B. (Rijksbureau voor Oudheidkundig Bodemonderzoek) werden uitgevoerd, bleken voor Neerse begrippen van grote waarde. Behalve de gevonden fundamenten van een vroegere kerk op die plaats, kwamen er ook botresten naar boven, die afkomstig waren van de begraafplaats aldaar. De heemkundevereniging ging zich verdiepen in de geschiedenis van de begraafplaatsen in Neer en vond gegevens, waarmee men zich een goed beeld daarvan kan vormen.

Er waren twee begraafplaatsen in Neer, te weten: de Bijzondere begraafplaats naast de kerk en de Algemene begraafplaats (op Kinkhoven bij de "Kapelskoel"). Interessant in dit artikel van Jos Geraets is, dat er regels waren voor het begraven en er lijkhuisjes werden gebouwd.
In 1920 werden een nieuwe begraafplaats aangelegd van zo'n 100 vierkante meter nabij het vroegere klooster en de Kwir. Deze begraafplaats is thans nog in gebruik.

foto: Koos Luijten, Neer

In deze tweede uitgave is weer een "Neers testament" opgenomen, nu van Gubbel (Jacobus) Gubbels.
Gubbel Gubbels trouwde op 22 april 1716 met Mathia van de Berg. Het echtpaar woonde in Neer op de Vlaas en ze kregen zeven kinderen.
Momenteel wonen er geen personen met de familienaam Gubbels in Neer, die in rechte lijn verwant zijn met Gubbel Gubbels.

In het artikel over "Jaarmarkten te Neer" beschrijft Jos Geraets hoe in 1861 weer twee jaarmarkten (voorjaars- en najaarsmarkt) nieuw leven werd ingeblazen.

Ondanks tegenslagen, zoals de runderpest, bleven de beide markten tot 1893 bestaan.
In 1936 nam de gemeenteraad van Neer het besluit om beide markten af te afschaffen. Hiermee kwam definitief een einde aan de Neerse jaarmarkten.

In het tweede artikel over "Kruisen en kapellen in Neer" beschrijft Tjeu Scheepers het Sint Antoniuskapelletje op het Eiland (zie foto hiernaast). In het voorjaar van 1989 is dit kapelletje enkele tientallen meters verplaatst richting Rohrstraat.

Tjeu Scheepers beschrijft ook het "Hagelkruis in de Slink" bij Maaswijngaarden. Dit kruis werd ook wel het Maximiliaans kruis, het Maxens kruis of het Max's Jans kruis genoemd.

In de rubriek "Een eeuw geleden geboren" beschrijft Jos Geraets het leven van Anna van Lier (ofwel Anna van Harrieke van Tieske).
Anna werd geboren op 1 januari 1900 te Helden en huwde in 1922 met Henricus, Johannes, Hubertus Geraets (Harrieke).
Zij gingen bij haar schoonfamilie op de Bergerstraat inwonen. Zij kregen tien kinderen.
In 1968 (6 jaar nadat Harrieke was overleden) ging zij naar het bejaardenhuis in Meijel.
Anna stierf in 1970 na een beroerte in het ziekenhuis van Roermond.

De werkgroep genealogie heeft in de eerste uitgave van "Oos Naer" reeds aangegeven wat de werkgroep zou willen bereiken.
In deze tweede uitgave geeft de werkgroep op een beschrijvende manier aan hoe je op zoek kunt gaan naar je familie.
In het artikel "Familiegeschiedenis of: op zoek naar je familie" wordt op een eenvoudige wijze beschreven hoe en waar je kunt beginnen. Ook wordt aangegeven hoe je de verzamelde gegevens kunt verwerken en waar je nog meer specifieke informatie kunt vinden (archieven, registers e.d.).

In de werkgroep genealogie is ook het verzamelen van bidprentjes ondergebracht.
De werkgroep vraagt mensen deze bidprentjes beschikbaar te stellen voor stamboomonderzoek. Ze worden keurig geordend, ingescand en dan in een computerbestand opgeslagen. Zodoende zijn ze toegankelijk voor mensen, die aan stamboomonderzoek doen.