De voorkant van deze vierde uitgave van ons heemkundeblad laat een foto zien van de voormalige boterfabriek en eiermijn op Keizerbosch.

In deze vierde uitgave van ons periodiek ziet u naast de vaste rubrieken "Een eeuw geleden geboren", "Naers", "Kruisen en kapellen in Neer", "Neerse testamenten" en "Familiegeschiedenis of op zoek naar je familie" ook nog andere, soms zeer boeiende verhalen en artikelen.
Opvallend is, dat er lezers zijn, die daadwerkelijk reageren op voorgaande artikelen. Hiermee kunnen eventueel onjuiste gegevens  gecorrigeerd worden.
De redactie vindt dit prima. We streven immers naar zo volmaakt mogelijke artikelen, maar soms zijn details niet altijd te achterhalen op juistheid.

Op deze website-pagina kunt u weer korte inhouden van bovengenoemde zaken terugvinden, vaak met foto's, die ook in het boekje zijn opgenomen.

In dit tweede deel van Tjeu Hermans wordt de agrarische gemeente Neer in 1900 beschreven.
Met de ondertitel "Een groene agrarische gemeente" wordt beschreven hoe de onbebouwde gronden naar gebruik verdeeld waren en hoeveel  landbouwers en veehouders er in Neer waren. Dit wordt gestaafd met cijfers uit het gemeentearchief.
Daarnaast wordt in de volgende gedeelte over "Veeteelt" verteld over de drie boterfabrieken, die Neer heeft gekend.
Tevens worden allerlei wetenswaardigheden over de landbouw en veeteelt beschreven, zoals de destijds bekende gegevens over de veestapel.
In dit artikel kom je dus veel te weten over het leven en werken van de mensen in Neer rond 1900.

(foto's: eigen archief)

Zoals de redactie al in haar voorwoord aangaf, hebben we een "nieuwe" schrijver, te weten: Jacques Rutten, geboortig uit Helden.
Hij heeft zich verdiept in de grensgeschillen omstreeks 1600 tussen Helden, Kessel en Neer.
In een artikelserie vertelt hij over hoogst interessante, maar onbekende gebeurtenissen uit de Neerse geschiedenis in voornoemde periode. Hij beschrijft de "strijd", die Neerse burgers een kleine 400 jaar geleden ondervonden.
Een smeuïg verhaal, waarin mensen hun woeste gronden ("gemeyne gronden") verdedigden. Het was gemeenschappelijk bezit en waren van belang als weidegebied. Ze lagen meestal aan de rand van de gemeenten.
Doordat het aantal inwoners zich uitbreidde, kwamen deze woeste gronden goed van pas. Deze gronden werden dan ontgonnen.
Je kunt je indenken, dat er daardoor "grensconflicten" ontstonden.
In dit artikel beschrijft Jacques Rutten één enkele reeks gebeurtenissen, die zich afspeelden tussen 1615 en 1620.
De opstand leidde tot een reactie van de overheid en tot een proces. Uit het vonnis in 1617 bleek, dat er in Neer een onwettig (zelfbenoemd)  dorpsbestuur was en dat Neer het conflict ten einde raad verloor.

In het derde deel komen er overzichten van woorden, die iets vertellen over personen.
In het "Naers" bestaan nogal heel wat woorden en uitdrukkingen, die aangeven hoe men over personen denkt en hoe ze bij anderen overkomen én ook zo genoemd worden. Opvallend daarbij is, dat veel woorden een negatieve betekenis hebben.
Uit de enigszins kortere lijst van benamingen over mannelijke personen mag niet afgeleid worden, dat er niet meer benamingen zouden bestaan. Het zou kunnen zijn, dat mannen nogal gauw een benaming gaven aan veelal het uiterlijk van vrouwen en daarover met anderen eerder over spraken, terwijl het andersom minder gebeurde.

Naar aanleiding van het 40-jarig kosterjubileum van Har Winkelmolen in Neer in 1999, heeft redactielid Jos Geraets een artikel geschreven over een familie, die 270 jaar lang en sinds negen generaties het kosterambt in Neer vervuld heeft.
In een chronologische volgorde vertelt Jos Geraets hoe de familie Verhaeg deze taak in de kerk heeft overgenomen in 1689 en dat er pas in 1959 hieraan een einde kwam.
Ook wordt beschreven welke inkomsten er voor de koster waren en welke regels hierbij golden. Er was zelfs een "Reglement voor den koster" uit 1880, waarin gedragsregels werden omschreven. 

In deze rubriek wordt de levensgeschiedenis verteld van Josephine Wulms uit Neer. Zij was een van de "Gezusters Wulms", die als naaister samen met haar zus een winkel in hoeden en stoffen bezat aan de Napoleonsweg. Uit dit verhaal blijkt hoe moeilijk de beginperiode in de vorige eeuw was voor de familie, waarin Fien Wulms opgroeide. Door het vroegtijdig overlijden van haar moeder, maar ook van haar vader, moest ze gaan kijken wat ze kon gaan leren als vak. Samen met haar zus, die voor modiste had geleerd, begonnen beiden in 1929 een winkel. In Neer heeft Fien in 1969, vlak na de dood van haar zus Hannie, besloten om ermee te stoppen. Voor Neerse begrippen was de winkel van de "Gezusters Wulms" zelfs in de wijdere omtrek bekend. Klanten uit Roermond, Haelen, Buggenum, Kessel kwamen stoffen kopen, die in het atelier boven de winkel werden verwerkt. 

Tjeu Scheepers vertelt in dit artikel over het wegkruis aan de kruising Kinkhoven-Kruisstraat en over het wegkruis op het kruispunt Leudalweg-Kinkhoven.
Het corpus van het kruis aan de kruising Kinkhoven-Kruisstraat wordt wel beschouwd als een van de oudste, dat in Neer bekend is.

Het wegkruis op het kruispunt Leudalweg-Kinkhoven (rechts) is omstreeks 1918 geplaatst uit dankbaarheid voor de genezing van de vrouw van Berg-Sjang. Door de gemeentelijke herindeling is het kruisbeeld aan Haelense kant, vlak bij de ingang van het Leudalbos, weer op Neers grondgebied teruggezet.

Deze keer gaat het om een testament van Odilia aen den Boom, dat in het huis van neven en nichten Strous is opgemaakt.
Daarin wordt beschreven hoe Odilia aangaf hoe een en ander verdeeld moest worden. Naast geld voor de kerk werd land verdeeld, maar ook kleren.
Odilia overleed ongehuwd in 1764, één dag na het opmaken van haar testament.
De kinderen Strous, die in het testament genoemd worden, komen ook voor in de beschrijving van het testament van hun vader, Gerardus Strous. Over deze persoon is in de eerste uitgave van ons periodiek van september 1999 een testament beschreven.

De werkgroep genealogie beschrijft in de komende artikelen welke registers er zijn, die bij stamboomonderzoek een rol spelen.
In dit artikel gaat het om geboorteregisters.
Het geboorteregister van de burgelijke stand bevat aktes van de geboorte en de aktes van erkenning met daarbij ook de inschrijvingen van wijziging van de geslachtsnaam en die van wijziging van voornamen.

Redactielid Jos Geraets kwam een brief tegen van een Neerse ambtenaar van de burgerlijke stand tegen, die in 1863 was geschreven. Deze brief bevindt zich in het correspondentieregister van de gemeente Neer en is als zodanig niet ondertekend. Men vermoedt wel wie deze ambtenaar is geweest.
In deze "humoristisch" geschreven brief wordt gereageerd op een aanvraag voor een afschrift van een overlijdensakte van een nog niet overleden persoon, zoals zou blijken. De brief bevatte daarom een duidelijke andere toonzetting dan normaal.
De aanvragers uit Woudbrugge (Z.-Holland) moesten echter 11 jaar wachten, voordat voldaan kon worden aan het gevraagde.