"Oos Naer 41" (jaargang 11, nr. 41, september 2009)

Op de voorkant van uitgave nr.41 staat een foto van de Martinuskerk van Neer, die in 1909 werd gesloopt.In deze uitgave van 'Oos Naer' vindt u een nieuwe rubriek "100 jaar geleden", waarin beschrijvingen worden gegeven van gebeurtenissen, die honderd jaar geleden in Neer hebben plaatsgevonden. Als eerste wordt beschreven dat in 1909, met uitzondering van het muurwerk van de toren, de kerk werd gesloopt en o.l.v. van architect Caspar Franssen met de bouw van een nieuwe kerk werd begonnen. De eerste steenlegging vond plaats op 14 juni 1909.

"Asj d'r èns wiltj loestere" (de redactie)

In deze uitgave wordt kort aangegeven welke artikelen er in dit nummer aan bod komen. Er staan weer de gebruikelijke artikelen is, zoals 'Oos Noets', 'Vroeger en nu', 'Wie weet: wie, wat, waar en wanneer', maar ook een mooi artikel over drie criminelen, die in 1773 in Neer ontsnapt zijn en een artikel over 'Herinneringen van Sjaak van Meegen aan het sneuvelen van soldaat Van Dinther'. Met deze uitgave zullen regelmatig artikelen gaan verschijnen in een nieuwe rubriek: '100 jaar geleden'.

"100 jaar geleden" (deel 1) (Jos Geraets)

Dit eerste artikel in de serie "100 jaar geleden" (1909) worden beschrijvingen gegeven van gebeurtenissen die honderd jaar geleden in Neer hebben plaatsgevonden. De gegevens hiervoor zijn veelal ontleend aan het 'oud archief' van de voormalige gemeente Neer en aan kranten uit die tijd. Soms wordt in een beschrijving verwezen naar een adres in het boek "Van Naer Haer" door middel van de letters 'VNH'.Het eerste stukje beschrijft de steenlegging van de Martinuskerk na sloop van de vorige kerk. Dat alles ging gepaard met veel festiviteiten. In een noodkerk werd een plechtige Hoogmis opgedragen en de vier schutterijen, die Neer destijds kende, trokken in optocht voorbij onder saluutschoten. Fanfare 'De Eendracht' speelde tussendoor muziek. Op het feestterrein hield de WelEerw. Zgel. heer W. Peeters, geboren Neerenaar en later directeur van het Bisschoppelijk College te Roermond, in geestdriftige, welsprekende woorden een rede, die diepe indruk maakte op de aanwezigen bij dit feest. In dit artikel komen nog schoolzaken naar voren: de Openbare Lagere School werd in 1887 afgekeurd en in 1889 was er een nieuwe school (de later KJV). In 1909 wer er een schot geplaatst tussen de eerste en tweed klas; de oude school werd noodkerk, er kwam een nieuwe vloer in de onderwijzerswoning, die in 1909 bewoond werd door hoofdonderwijzer Breukers; veel wisselingen bij de schoolmeesters. Verder staan er nog heel interessante stukjes uit 1909 beschreven. De moeite waard!

"Drie criminelen ontsnappen in 1173 uit de school van Neer" (Zef Coenen)

Drie gevangenen, met naam en toenaam in  het artikel genoemd, waren gearresteerd en gevangen gezet in de school van Neer. Hun afkomst was onbekend, maar de achternamen maakten het aannemelijk, dat ze uit Pruisen afkomstig waren. Zij kwamen met minder goede bedoelingen het dorp Neer onveilig maken.Drie mannen, allen bestuursleden van de plaatselijke schutterij(en), hadden de verantwoordelijkheid de inwoners van Neer te beschermen en hadden een aantal personen opgedragen de gevangenen te bewaken. Ter verduidelijking: er werd destijds schoolgehouden van omstreeks december tot mei, zodat buiten schooltijd de kinderen in zomer en herfst konden helpen. De school werd dan voor andere doeleinden gebruikt. Vijf bewakers hielden om beurten de wacht. De drie ontsnapten door een raam, dat voorzien was van tralies, open te schuiven en door de tralies naar buiten te kruipen. De bewakers werden ter verantwoording geroepen. Er werd een diepgaand onderzoek ingesteld.

"Neer, vroeger en nu" (door Koos Luijten)

Geheel links het woonhuis van Johannes Geraets (bekend als Pietje Sjang). Hij handelde in granen, kolen en kunstmest en bezat ook een veevoederfabriek. Dan volgt het vroegere woonhuis van onder andere meester Breukers en kapelaan Hendrickx, dat daarna dienst deed als magazijn van Pietje Sjang. Bij de auto ligt links het woonhuis met schuur van koster Verhaeg. Daarachter ligt de bakkerij van Gieërla Timmermans. In het gebouw, rechts vooraan was vroeger een molen van de Friedese molen ondergebracht. Het is in 1951 verbouwd tot Groene Kruisgebouw en tot 1967 als zodanig in gebruik geweest. In het grote gebouw daarachter, het voormalige woonhuis van meester Spee, was begin jaren '80 het gemeentehuis gevestigd.

Links vooraan staat sinds eind jaren '80 een complex waarin een aantal appartementen is ondergebracht.Vertvolgens even verder door staat nog steeds het huis van de vroegere koster Verhaeg met schuur.Daarachter ligt bakkerij Timmermans die voortgezet is door Ton Timmermans, zoon van Gieërla.Uiterst rechts zien we nog net een gedeelte van het kantoor van Afac (algemeen financieel adviescentrum).Het voormalige Groen Kruisgebouw is in 2004 opgedeeld in vier appartementen.In het grote gebouw daarachter, het vroegere gemeentehuis, is momenteel slagerij Leon Jeurninck gevestigd.

"Herinneringen van Sjaak van Meegen aan het sneuvelen van soldaat Van Dinther" (brief van Gita Driegen-van Meegen / redactie)

De redactie van "Oos Naer" ontving van Gita Driegen-van Meegen een brief waarin zij het verhaal beschrijft van een soldaat, die omkwam bij de Maas. De vader van Gita van Meegen en nog enkele anderen zouden de soldaat hebben zien sterven nadat deze de ziekenzalving had ontvangen. Hierop reageerde Piet Timmermans met een versie, dat ook anderen zo hebben beleefd. Soldaat van Dinther is uiteindelijk in Neer op het kerkhof begraven.

"Oos Noets, Witte Donderdag, april 1949" (redactie door Tjeu Hermans)

Toon Allards raakte zwaar gewond toen hij op een trekbom reed. Dit bericht bereikte Neer en burgemeester Vennekens moest het bericht gaan vertellen aan de familie. Zwaar gewond kwam Toon in het ziekenhuis terecht. Drie maanden duurde zijn herstel. In het 'Naers daagbook' werd melding gemaakt van een dodelijk ongeluk. Joost van Kerneliske raakte zodanig in Duitsland gewond, dat hij een paar uur daarna is gestorven. Allerlei leuke nieuwtjes worden er in deze rubriek verteld. Ze geven een beeld van die tijd, april 1949. Het zingen met de zangvereniging "Maas- en Neergalm" was voor de meeste Neerse mannen een manier om aan hun 'zangdrift' te voldoen. Uit deze mentaliteit is de zangvereniging ontstaan. In dit stukje worden de jongens overzee gestimuleerd om te zingen bij elke gelegenheid.

De Friedese molen is  verkocht. De eigenaar, de heer Stekelenburg, kwam uit Mierlo. De eerste week ging het malen voor niks. Pastoor Goossens schreef een Paaswens voor de Neerse jongens. Alle studenten sluiten zich bij die Paaswens aan.

"Wie weet: wie, wat, waar en wanneer" (redactie)

Op de foto in nummer 38 kregen we geen enkele reactie. Daarom deze nieuwe foto geprobeerd. Reacties aan het redactieadres: redactie.oosnaer@gmail.com