Werkgroep Deportatie oktober 1944

Ontstaan

In 1994, 50 jaar na de kerkrazzia’s in Noord- en Midden-Limburg, is in de Haammaeker een tentoonstelling gehouden waarin met foto’s en teksten een indruk werd gegeven van de plaatsen waar de gedeporteerden in Duitsland gewerkt hadden. Deze tentoonstelling was georganiseerd door Pieter en Herman van Melick. Als een reactie en vervolg hierop is in januari 2004 een werkgroep Deportatie binnen de heemkundevereniging opgericht met het doel aandacht te schenken aan deze bijna vergeten groep Neerse mannen, die maandenlang in een deels vijandige omgeving van huis waren. Ook de naaste families van de gedeporteerden hebben die periode beleefd als een angstige en onzekere tijd waarin taal noch teken van hun geliefden en naasten werd vernomen. De werkgroep Deportatie heeft zich allereerst beziggehouden met het in kaart brengen van alle Neerse mannen die zijn opgepakt en in Duitsland te werk zijn gesteld. Na diverse lijsten doorzocht te hebben, kwam aan het licht dat er met redelijke zekerheid 45 Neerse mannen in Duitsland zijn geweest; sommigen ver weg, anderen iets dichter bij huis.

De werkgroep stelde zich onder andere ten doel:

  • Alle beschikbare gegevens rondom die deportatie te ordenen en ter beschikking te stellen aan de heemkundevereniging om voor de toekomst te bewaren.
  • De aandacht voor deze deportatie binnen de Neerse gemeenschap levend te houden door middel van publicaties, artikelen en via de website van onze vereniging.
  • Het beschikbare fotomateriaal ordenen en voorzien van begeleidende teksten.
  • Contacten onderhouden met verenigingen, instanties en andere instellingen met betrekking tot die deportatieperiode.
  • Het organiseren van een lezing met het thema: "Deportatie 60 jaar na dato" met een eigen video-documentaire en een kleine tentoonstelling met foto’s en materialen uit die periode.

Hiervoor was er regelmatig contact met andere soortgelijke werkgroepen uit de regio en werd met de "Stichting Deportatie oktober 1944" overlegd om de 60-jarige herdenking inhoud te geven. Dit resulteerde onder meer in het feit dat in veel plaatsen in Midden-Limburg als een blijvende herinnering een plaquette werd geplaatst. In Neer werd deze plaquette geplaatst aan de kerkmuur waar vroeger het gemeentelijk nieuws bekend werd gemaakt. De Neerse basisschool De Kwir heeft op ons verzoek medewerking verleend door het samenstellen van verhalen. Jan van den Elsen heeft met de kinderen uit zijn groep hieraan lange tijd gewerkt.

Het resultaat van de inspanningen van de werkgroep Deportatie kwam eerst goed tot uiting toen op zondagmiddag 3 oktober 2004 in de bibliotheek de tentoonstelling werd geopend. Deze trok veel bezoekers die de foto’s, documenten, dagboeken en andere materiaal kwamen bezichtigen. Op maandagavond 4 oktober werd in een bomvolle zaal van de Haammaeker de lezing/bijeenkomst gehouden.In de video-documentaire van Leon Teepen en Sjaak Niessen vertelden de ex-gedeporteerden Frits Winkelmolen en Jo Pouls over hun verblijf in Duitsland en hun behouden terugkomst. Iedereen in de zaal was diep onder de indruk. Hugo Levels voorzag het geheel van uitvoerige specifieke informatie uit die tijd. Enkele kleinkinderen van de ex-gedeporteerden onthulden op hun beurt de plaquette die enkele weken later ter blijvende herinnering aan de kerkmuur werd bevestigd.

De resultaten van alle activiteiten zijn te zien op de website van Oos Naer en op de website van de Stichting Deportatie (www.kerkrazia.nl)

De werkgroep wordt gevormd door:
Hugo Levels, Herman van Melick, Sjaak Niessen en Leon Teepen.

Meer over de werkgroep Deportatie oktober 1944 kunt u vinden door op onderstaande regel te klikken:
werkgroep Deportatie oktober 1944

Buitenlandse belangstelling voor Neerse ex-gedeporteerden

Maandag 15 oktober 2007 werden bij Frits Winkelmolen (Frits van Boane Driek) video-opnames gemaakt door een Duits team uit Göttingen.Door bemiddeling van Alex van Heugten uit Liessel, bestuurslid van de Stichting Deportatie Noord- en Midden-Limburg, hebben Günther Siedbürger in samenwerking met Alex van Heugten een interview afgenomen bij Frits Winkelmolen en Jo Pouls.Naast enkele gezinsleden van Frits waren daarbij ook Sjaak Niessen en Leon Teepen aanwezig als vertegenwoordigers van de werkgroep Deportatie van onze heemkundevereniging.

 

Via contacten van de Stichting Deportatie Noord- en Midden-Limburg en Duitse instellingen is dit interview tot stand gekomen.
Alex van Heugten heeft het contact gelegd tussen Günther Siedbürger, historicus uit Göttingen, en Frits Winkelmolen.
Frits, inmiddels bijna 86 jaar oud, deed direct mee aan het interview, maar zocht van te voren nog wel contact op met de werkgroep Deportatie uit onze heemkundevereniging.
Ook werd Jo Pouls benaderd om hieraan te willen meewerken. Ook hij vond het van belang om het nageslacht deze documentatie niet te onthouden.

Dit interview was als levensbeschrijvend interview bedoeld voor:

het toevoegen van dit interview aan andere levensbeschrijvende interviews met slachtoffers van het Nazi-regime. (Dit alles wordt gesponsord door de Stichting Niedersächische Gedenkstätte). De verzameling interviews wordt bewaard bij de Gedenkstätte van het Land Niedersachsen op de plaats van het voormalig concentratiekamp Bergen Belsen. De verzameling dient wetenschappelijke en onderwijzende doelen.

De Geschichtswerkstatt Duderstadt e.v. voor wie een achttal interviews wordt gemaakt, wil van het filmmateriaal een half uur durende film samenstellen die in een tentoonstelling van de Landkreis Göttingen m.b.t. het Nazi-regime en andere gelegenheden getoond zal worden.

Alvorens de interview van Frits en Jo afgenomen werden, zijn nog enkele buitenopnames gemaakt, o.a. bij Frits in de werkplaats (schuilkelder) en bij de kerk (gedenkplaat en de kerkmuur).Günther Siedbürger nam het interview af met ondersteuning van Alex van Heugten aan de hand van aandachtspunten die het hele leven van Frits en Jo moesten weergeven, speciaal de periode van de deportatie.Te zijner tijd ontvangen Frits en Jo bandopnames van hun gesprek, die dan ook bij de heemkundevereniging opgeslagen zullen worden.