"Oos Naer 13" (jaargang 4, nr. 13, september 2002)

Dinsdag 17 september j.l. is nummer 13 van ons periodiek verschenen.
Op deze pagina wordt een samenvatting gegeven van deze nieuwe uitgave.

De voorkant van nummer 13 laat de gerestaureerde Friedesse molen zien, zoals die heden in de weekends te bezichtigen is.
Het is één van de 8 monumenten, die Neer rijk is.

"Asj d'r èns wiltj loestere" (de redactie)

Tijdens de openingsplechtigheden op en nabij het Kerkplein, werd door Huub Brouns (zie foto!) twee gedichten over de Friedesse molen voorgelezen, die geheel zijn opgenomen in deze uitgave.

De Neerse Knapezengers brachten een lied over de molen ten gehore. Ook dit lied is in deze rubriek geheel opgenomen.

Een tijdje geleden kreeg de redactie een brief van een oud-Neerenaar Aag Boonen uit Tauranga (Nieuw Zeeland).
Nadat ze op vakantie was geweest bij haar broers, is Aag in Nieuw-Zeeland gebleven; ze woont er al 47 jaar.
Haar broer Sjaak stuurde regelmatig ons periodiek toe, zodat ze ook het artikel over "Die van Dingenaas" (nr.8, juni 2001) had gelezen.
Uit de reactie van Aag blijkt dat ook aan de andere kant van de wereld Neerse berichten worden gelezen.

"125 jaar geleden ..... kwamen de zusters naar Neer!" (deel 3) (Tjeu Hermans en Koos Luijten)

Dit artikel beschrijft de wederopbouw en bloei van 1945 tot 1960.

In die periode was er een grote activiteit en enorme groei op alle gebieden van het dagelijkse leven. De kloosterorden in het algemeen en dus ook de zusters in Neer namen daaraan volop deel. Ze hadden een wezenlijk aandeel in de opbouw van de Neerse na-oorlogse samenleving, speciaal op het gebied van onderwijs en ziekenzorg. In de voornoemde periode werden binnen het klooster ook enkele jubilea gevierd, die in de kronieken zijn opgeschreven. De voormalige meisjesschool en het klooster werden enige keren na de oorlog verbouwd. Er waren best wel tegenslagen te verwerken. Het ontbrak ook veelal aan middelen om een normaal leven te leiden, zoals een fornuis, porselein e.d., maar ook brandstof in de vorm van kolen. Doordat er te weinig priesters waren, konden vaak geen Heilige missen opgedragen worden.

Het aantal leerlingen van de school daalde in de periode, direct na de oorlog; doch in begin van de vijftiger jaren steeg het aantal weer vanwege een geboortepiek (eind 40er jaren).
In dit artikel wordt ook de diamantenbruiloft van de familie Kuijpers beschreven. Uit deze familie waren maar liefst vijf zusters, die in het klooster waren gegaan.
De zusters hadden ook aandacht voor de bereikbaarheid van de ziekenzuster. Zij kreeg begin 1949 een Solex-brommer, waardoor ze zich gemakkelijker naar de patiënten kon laten vervoeren.

In 1952 waren de zusters 75 jaar in Neer. Dat werd groots gevierd, iets dat de zusters niet direct wilden, want dat was allemaal veel te duur. Toch werd het klooster versierd en op 11 mei was het grote feest met een viering in de kerk en enkele flinke kamerschoten. De kinderen van de school haalden de zusters op om in optocht naar de kerk te gaan. Tevens was er een grote receptie, waar veel mensen de zusters kwamen feliciteren.
De volgende dag kregen de kinderen van de jongensschool een zuurstaaf en de leerkrachten een feestsigaar; de meisjes kregen een middagje naar de "Litsberg".
Al met al interessante gegevens over het wel en wee van de zusters in Neer.

"Naers" (deel 9) (redactie)

In deze uitgave zijn Neerse woorden opgenomen, die te maken hebben met etenswaren en drank en wat daarmee samenhangt.
Vooral aandacht is er voor het "kölsewaterfleske". Een foto en een gedetailleerde tekening met beschrijving hiervan geeft een indruk welk vernuftige uitvinding het flesje eigenlijk wel was. Helaas is een en ander al door de modernere technieken achterhaald, maar bijzonder blijft het.

"Neer in de laatste oorlogsmaanden" (deel 3) (Hugo Levels)

In deel 2 "Van 10 januari 1945 tot medio maart 1945" beschrijft Hugo Levels de situatie in Midden-Limburg tijdens deze oorlogsperiode.

De toenemende vorst en de sneeuwval beïnvloedden de activiteiten van zowel de Britten als de Duitsers, maar ook de dooi zorgde voor modderpoelen, waarin de wegen waren veranderd.
De Schotse soldaten kregen begin januari nieuwe winterkleren en witte camouflagepakken.
Engelse soldaten losten de Schotten af. Het waren parachutisten uit de Ardennen, die daar meegedaan hadden aan het Ardennenoffensief. Opvallend was dat het allemaal vrijwilligers waren, maar wel ervaren soldaten, die op D-Day, 6 juni 1944, boven Normandië gedropt waren.
Duitsers begonnen weer eind januari 1945 met een offensief ten noorden van Neer. Het dorp werd eind januari beschoten met mortieren.
De Engelsen oefenden op de Zuid-Willemsvaart om met boten de Maas te kunnen oversteken.

Op 27 januari 1945 werd een Engelse sergeant bij het schoonmaken van zijn wapen om het leven. Toen het wapen viel, ging het af en de kogel trof de sergeant dodelijk.
Een andere sergeant werd gedood door een Duitse mitrailleur bij Wijngaardenhof.
Sommige geëvacueerde mensen uit Neer kregen toestemming om terug te gaan naar hun huis. Na ongeveer drie maanden kregen ze hun woonomgeving weer te zien.

Aan de overkant van de Maas lag een Duitse commandopost. Onder de naam "Bash" werd de aanval ingezet. Met vier boten werd de Maas overgestoken. Het was geen gemakkelijke klus. Er viel aan Duitse zijde enkele doden. Er werd soms flink geschoten. Uiteindelijk wisten alle Britse parachutisten Hanssum te bereiken.

De Britten behandelden de Duitse krijgsgevangenen goed.

Amerikaanse soldaten kwamen half februari in Neer. Zij zouden de Britse parachutisten komen aflossen. De Engelsen hadden echter minder goede ervaringen met de Amerikanen tijdens het Ardennenoffensief.
Vanuit Hanssum gingen de Amerikanen vaak met boten de Maas over. Veel mijnenvelden en beschietingen door de Duitsers stelden hen op de proef.

Eind februari 1945 werden vele Duitse soldaten krijgsgevangen gemaakt. In de omgeving van Roermond en bij Asselt waren zware explosies te horen. De kathedraal en twee andere kerken werden vernield; overtollige munitievoorraden bij Asselt werden tot ontploffing gebracht.
Men vermoedde dat de Duisters zich aan het terugtrekken waren.
Op 1 maart 1945 werden Roermond en Venlo bevrijd.
Op 12, 13 en 14 maart vonden grote oefeningen op de Maas bij Neer plaats. Men oefende voor de grote Rijnoversteek op 23 maart. Neer werd overspoeld met materieel van de geallieerden.
Dat Neer in de laatste maanden het zwaar te verduren had bleek wel uit de beschadigde gebouwen.

"Wie weet: wie, wat, waar of wanneer?" (redactie)

Op de foto hiernaast staat Juffrouw Tobben, onderwijzeres aan de meisjesschool te Neer. Met wie staat ze op de foto en waar en bij welke gelegenheid is deze foto gemaakt?

Oplossingen graag (schriftelijk) naar het redactieadres.